گیربکس دو کلاچه (Dual Clutch Transmission یا DCT) یکی از پیشرفته ترین فناوری های انتقال قدرت در خودروهای امروزی است که با ترکیب مزایای گیربکس دستی و اتوماتیک، تجربه ای منحصربه فرد از رانندگی را به ارمغان می آورد. البته باید گفت تعمیر گیربکس اتوماتیک از نوع DCT، چالش های بیشتری را نسبت به گیربکس های دستی دارد چرا که پیچیدگی ساختاری آن ها بیشتر است.
اگر می خواهید به طور تخصصی پاسخ به این سوال که گیربکس دو کلاچه چیست و چگونه کار می‌کند را دریافت کنید، در ادامه با ما همراه باشید. در این مقاله به زبان ساده و تخصصی به این سوال پاسخ می‌دهیم و مزایا، معایب گیربکس دو کلاچه و همچین و نکات مهم در مورد این فناوری را بررسی می‌کنیم.
گیربکس دو کلاچه چیست؟
قبل از این که بخواهیم سیستم گیربکس DCT را شرح دهیم، باید در ابتدا به این سوال که گیربکس چیست و چه نقشی در خودرو ایفا می کند، پاسخ دهیم. باید گفت وظیفه جعبه دنده، کنترل و نظارت بر انتقال گشتاور تولیدی از موتور به چرخ ها، متناسب با نیاز خودرو است.
گیربکس دو کلاچه یک سیستم انتقال قدرت پیشرفته است که ترکیبی از ویژگی های گیربکس دستی و اتوماتیک را شامل می شود. در این مدل گیربکس‌ها، از دو کلاچ مجزا برای تعویض دنده‌ها استفاده می‌شود که هر کدام از آن ها به یک شفت متصل می باشند. می توان گفت، شفت های به کار رفته در این سیستم در واقع سبب می شوند تا فرآیند تعویض دنده به صورت خودکار انجام شود؛ درنتیجه نیاز به کلاچ گرفتن توسط یک شخص خارجی یا راننده نباشد. این فرآیند به صورت پیوسته و بدون وقفه انجام شده و می تواند موجب تعویض بسیار سریع دنده شود.
نحوه کار گیربکس دو کلاچه چگونه است؟
در پاسخ به این سوال، به طور کلی باید گفت گیربکس دو کلاچه دو بخش اصلی دارد که عبارتند از:
- دو عدد شفت که به صورت موازی در کنار هم قرار گرفته اند. هر یک از این شفت ها مسئولیت تعویض نیمی از دنده‌ها را برعهده دارند. در واقع یکی از شفت ها دنده‌های فرد (۱، ۳، ۵) و دیگری دنده‌های زوج (۲، ۴، ۶) و دنده عقب را کنترل می‌کند.
- دو عدد کلاچ که هر کدام از شفت ها به یکی از آن ها متصل است. این کلاچ ها به صورت الکتروهیدرولیکی یا الکترومکانیکی کنترل می شوند و سرعت عملکرد بسیار بالایی دارند.
در توضیح ساده تر عملکرد گیربکس دو کلاچه این گونه باید گفت که تصور کنید در حال رانندگی با یک خودروی مجهز به گیربکس دو کلاچه هستید و در دنده ۱ حرکت می‌کنید. در همین حال، گیربکس دوم (که مسئول دنده های زوج می‌باشد) دنده ۲ را از قبل آماده کرده است. به محض اینکه شما نیاز به تعویض داشته باشید، کلاچ گیربکس اول آزاد می شود و همزمان کلاچ گیربکس دوم درگیر می‌گردد. این تعویض به قدری سریع اتفاق می‌افتد (در حد میلی ثانیه) که شما هیچ گونه مکث یا افت قدرتی احساس نمی کنید.
انواع گیربکس دو کلاچه چیست؟
انواع گیربکس اتوماتیک از نوع dct به دو دسته گیربکس دو کلاچه خشک و گیربکس دو کلاچه خیس یا تر، تقسیم می شوند. باید گفت هرکدام از آن ها کاربردهای خاص خود را دارند. در ادامه به توضیح ویژگی های هرکدام خواهیم پرداخت:
گیربکس دو کلاچه خشک (Dry DCT)
در این نوع گیربکس، کلاچ ها به صورت خشک عمل می‌کنند و هیچ مایعی برای خنک کردن آن ها استفاده نمی شود. این طراحی باعث شده تا گیربکس دو کلاچه خشک به نسبت نوع خیس، سبک تر و کم حجم تر باشد و همچنین بازده بالاتری از خود نشان دهد.
گیربکس‌های دو کلاچه خشک معمولاً در خودروهای کوچک و متوسط شهری که گشتاور کمتری تولید می‌کنند، استفاده می‌شوند. وزن کمتر، حجم کمتر، بازده بالاتر، هزینه تولید کمتر مزایای این نوع گیربکس دو کلاچه بوده و تحمل گشتاور کمتر، احتمال گرم شدن بیشتر در شرایط رانندگی سنگین نیز از معایب آن می باشد.
گیربکس دو کلاچه تر (Wet DCT)
نوع تر گیربکس دو کلاچه چیست؟ در این نوع گیربکس، کلاچ ها در یک حمام روغن قرار دارند که به خنک شدن آن‌ها کمک می کند. این طراحی باعث می‌شود گیربکس دو کلاچه تر بتواند گشتاور بیشتری را تحمل کند و در شرایط رانندگی سنگین عملکرد بهتری داشته باشد. گیربکس‌های دو کلاچه تر، معمولاً در خودروهای اسپرت و قدرتمند استفاده می‌شوند که گشتاور بالایی تولید می‌کنند. تحمل گشتاور بیشتر، عملکرد بهتر در شرایط رانندگی سنگین، طول عمر بیشتر از مزایای این مدل جعبه دنده دو کلاچه هستند؛ مواردی مثل وزن بیشتر، حجم بیشتر، بازده کمتر، هزینه تولید بیشتر از معایب آن به شمار می روند.
مزایای گیربکس دو کلاچه (DCT)
شاید برایتان سوال باشد مزایای خرید ماشین با گیربکس دو کلاچه چیست؟ مزیت های این محصول، شامل موارد زیر می‌شوند:
شتاب سریع و هیجان انگیز
گیربکس DCT با تعویض دنده های بسیار سریع و بدون وقفه، شتابی خیره‌کننده به خودرو می بخشد. این ویژگی به خصوص در سبقت‌گیری ها و رانندگی در جاده‌های پر پیچ و خم، لذت رانندگی را دوچندان می کند.
مصرف سوخت بهینه
با حذف مبدل گشتاور (که در گیربکس‌های اتوماتیک معمولی وجود دارد) و بهینه‌سازی تعویض دنده ها، گیربکس DCT به کاهش مصرف سوخت کمک شایانی می کند. این امر به خصوص در شرایط اقتصادی کنونی و افزایش قیمت سوخت، بسیار حائز اهمیت است.
تعویض دنده نرم و راحت
تعویض دنده ها در گیربکس DCT به قدری نرم و روان انجام می شود که شما تقریباً متوجه آن نمی شوید. این ویژگی در ترافیک شهری و رانندگی‌های طولانی، خستگی راننده را کاهش می دهد و آسایش بیشتری را فراهم می‌کند.
معایب گیربکس دو کلاچه (DCT)
پیش از خرید یک خودرو با این نوع جعبه‌دنده، معایب زیر را در نظر داشته باشید:
هزینه اولیه بالا
به دلیل پیچیدگی ساختار و فناوری پیشرفته، گیربکس DCT معمولاً گران تر از گیربکس های دستی و اتوماتیک معمولی است. این هزینه بالا شاید برای برخی افراد، مانعی برای خرید خودروهای مجهز به این گیربکس باشد.
هزینه تعمیر و نگهداری بیشتر
در صورت بروز مشکل، تعمیر گیربکس DCT ممکن است هزینه بیشتری نسبت به گیربکس های دیگر داشته باشد. این موضوع به دلیل پیچیدگی ساختار و نیاز به تخصص فنی بیشتر است.
احتمال گرم شدن بیش از حد
در برخی شرایط رانندگی سنگین یا در مناطق گرمسیری، ممکن است گیربکس DCT بیش از حد گرم شود. این مشکل می تواند باعث کاهش عملکرد گیربکس و حتی آسیب دیدن آن شود.
کدام خودروها گیربکس دو کلاچه دارند؟
احتمالا بدانید که تفاوت گیربکس cvt با at این است که انتقال قدرت در گیربکس CVT از طریق تسمه ها انجام می شود، همین فرآیند در گیربکس AT به کمک چرخ دنده ها انجام خواهد شد. در گیربکس DCT نیز دو ردیف چرخ دنده برای انتقال قدرت استفاده شده که همین موضوع، باعث تعویض سریع تر و نرم تر دنده ها می‌گردد. در واقع همین عملکرد سریع و کارآمد در گیربکس دو کلاچه (DCT) سبب شده تا این سیستم در طیف وسیعی از خودروها از برندهای مختلف مورد استفاده قرار گیرد. در اینجا به برخی از خودروهای محبوب مجهز به گیربکس DCT اشاره می‌کنیم:
- پورشه 911: پورشه از گیربکس PDK (Porsche Doppelkupplung) در مدل های مختلف 911 استفاده می‌کند. این گیربکس به دلیل سرعت تعویض دنده بالا و عملکرد عالی، به یکی از نماد های گیربکس های DCT تبدیل شده است.
- آئودی R8: آئودی نیز از گیربکس S tronic (که در واقع یک گیربکس DCT است) در مدل R8 استفاده می کند. این گیربکس به R8 کمک می نماید تا شتاب و عملکرد فوق‌العاده ای داشته باشد.
- ب‌ام‌و M3 و M4: ب‌ام‌و در این مدل ها از گیربکس DCT استفاده می کند که با تعویض دنده های سریع و دقیق، لذت رانندگی را به اوج می رساند.
جمع بندی
در این محتوا به طور کامل به این سوال که گیربکس دو کلاچه چیست؟ پاسخ دادیم. همانطور که اشاره شد، گیربکس دو کلاچه یک فناوری پیشرفته است که مزایای زیادی را برای رانندگان به ارمغان می‌آورد. با این حال، مانند هر فناوری دیگری، معایبی نیز دارد. همچنین انواع گیربکس dct را به دو دسته می توان تقسیم کرد که هر کدام با وجود فرآیند های عملکردی مشابه، تفاوت هایی دارند. در نهایت باید گفت شما می توانید با بررسی دقیق مزایا و معایب این مدل گیربکس و مشورت با کارشناسان این حوزه تصمیم بگیرید که آیا گیربکس دو کلاچه برای خودروی شما مناسب است یا خیر.