انواع گیربکس اتوماتیک (معرفی جعبه دنده خودروها در ایران)

به احتمال زیاد شما می‌دانید که یک گیربکس اتوماتیک چگونه کار میکند اما آیا از انواع آن نیز خبر دارید؟ با توجه به مدل‌های مختلف خودروهای گیربکس اتوماتیک که در بازار جهانی وجود دارند، می‌توان حدس زد که انواع گیربکس اتوماتیک نیز طیف وسیعی دارند. در ادامه به معرفی انواع گیربکس های اتوماتیک خودرو خواهیم پرداخت:

گیربکس‌های AMT

عبارت AMT که مخفف Automated Manual Transmission است، به گیربکس‌هایی اطلاق می‌شود که عملکردی شبیه به گیربکس‌های دنده‌ای دستی دارند. این مدل را می‌توان یکی از ساده‌ترین انواع جعبه دنده در میان همتایانش به حساب آورد. در این مدل از جعبه دنده هوشمند خبری از مبدل گشتاور یا پک ست کلاچ نیست، بلکه در AMT فرایند انتقال قدرت به چرخ‌ها و همچنین کنترل سرعت به کمک دیسک و صفحه انجام می‌پذیرد. تفاوتی که این مدل از انواع گیربکس اتوماتیک خودرو با جعبه دنده دستی دارد در این است که در ساختار AMT کلاچ تعبیه نشده است، بلکه سازندگان این مدل از جعبه دنده ها رباتی را در کنار دیسک و صفحه قرار داده‌اند که مسئولیت تعویض دنده را بر عهده دارد.

مزایا AMT

از مهم‌ترین مزایای این دسته از جعبه دنده‌ها می‌توان به مصرف بهینه انرژی در آن اشاره کرد. همچنین با توجه به ساختار ساده این گیربکس‌ها، هزینه سرویس و تعمیر گیربکس اتوماتیک AMT نیز به مراتب از سایر انواع گیربکس های اتوماتیک کمتر خواهد بود.

معایب AMT

سرعت پایین تعویض دنده و روان نبودن رانندگی با این مدل از جعبه دنده‌ها از معایب AMT به حساب می‌آید.

جعبه دنده‌های هوشمند AT

یکی از متداول‌ترین انواع گیربکس اتوماتیک خودرو، AT است. در این مدل از گیربکس‌های هوشمند دیگر خبری از صفحه و کلاچ نیست. در این مدل به‌جای کلاچ، یک کوپلینگ هیدرولیکی یا مبدل گشتاور با کمک  تنظیم کننده موتور(ECU) و همچنین مجموعه‌ یا مجموعه‌هایی از چرخ دنده‌های سیاره‌ای-خورشیدی کار تعویض دنده را انجام می‌دهند.

نکات مثبت AT

تجربه مطلوب رانندگی

نکات منفی AT

مصرف بالای بنزین و پیوسته نبودن تعویض دنده

گیربکس نیمه اتوماتیک CAT

جعبه دنده‌های نیمه اتوماتیک یا CAT گیربکس‌هایی هستند که بیشتر بر روی خودروهای سنگین و برای مصارف جاده‌ای و تجاری به کار می‌روند. تعویض دنده در این مدل از انواع گیربکس‌ های اتوماتیک خودرو با کمک فناوری پنوماتیک و سنسورهایی که در محفظه گیربکس قرار دارند انجام می‌گیرد.

معایب CAT

بزرگ‌ترین عیب این دسته از جعبه دنده‌ها شتاب‌گیری نامنظم است که باعث شده است که درمیان خودروهای سبک اقبال چندانی نداشته باشند. هرچند که در فورد کوگا و آئودی A5 ساخت 2017 میلادی این جعبه دنده استفاده شده است.

گیربکس‌های CVT

در گیربک‌های cvt یا جعبه دنده متغیر پیوسته خبری از چرخ دنده نیست. در این مدل به‌جای استفاده از چرخ دنده‌های فولادی از یک تسمه فلزی یا پلیمری و دو قرقره ورودی و خروجی برای تعویض دنده و کنترل سرعت خودرو استفاده شده است. شرکت نیسان که خود اولین استفاده کننده این مدل از جعبه دنده است، در دو مدل تیانا و جوک خود از جعبه دنده‌های متغیر پیوسته استفاده کرده است.

مزایا CVT

رانندگی با این مدل از انواع گیربکس اتوماتیک روان و پر از آرامش است.

معایب CVT

به دلیل عدم درک تعویض دنده، برای بسیاری از رانندگان استفاده از CVT خسته کننده به حساب می‌آید.

جعبه دنده‌های دو کلاچه

گیربکس  DCT یا دو کلاچه دیگر نوع از انواع گیربکس اتوماتیک خودرو است. همان‌طور که از اسم آن هم مشخص می‌باشد، در این مدل گیربکس از دو دنده استفاده شده است که یکی وظیفه تعویض دنده در بین اعداد زوج و دیگری در بین اعداد فرد را بر عهده دارند. در واقع در این مدل خبری از مبدل گشتاور نیست.

مزایا نوع دو کلاچه

سرعت تعویض دنده در این مدل بالاست.

معایب نوع دو کلاچه

تعویض دنده با سروصدای زیادی همراه است.

گیربکس  DSG

این مدل از جعبه دنده‌های هوشمند عملکردی شبیه به جعبه دنده‌های دو کلاچه دارد، با این تفاوت که در DCT تعویض دنده به صورت خشک انجام می‌گیرد و در DSG برای این کار از روغن گیربکس کمک گرفته می‌شود. به همین تعویض دنده در این مدل به مراتب نرم‌تر از DCT هاست.

مزایای DSG

تجربه رانندگی نرم و روان

معایب DSG

نقص این مدل را می‌توان نیازمند بودن به تعویض روغن گیربکس در هر 40 هزار کیلومتر دانست.